Fotoğraf Üzerine - Susan Sontag

Susan Sontag tarafından yazılan Fotoğraf Üzerine'nin yurt dışındaki ilk baskısı 1973'tür. 2008'de Türkiye'de Agora Kitaplığı'ndan Türkçe olarak basılmıştır.

Aktivist bir yazar olan ve belki kitabın bir yerinde rastladığım veya bir başka kaynakta okuyup da şimdi anımsayamadığım, "ben hayatımda hiç fotoğraf çekmedim, bir fotoğrafçı da değilim" derken, fotoğraf literatürüne de hatrı sayılacak bir yazın bırakmış bir yazar olarak tanırım kendisini.

Kitap Platon'un mağara alegorisiyle başlar. Bitişi de ele aldığı noktadandır. Daha ilk on sayfasında aslında kitabın manifestosunu da fısıldar kulaklarımıza.

"Fotoğraf toplamak, dünyayı biriktirmektir" der ve devam eder...

"Bir şeyin fotoğrafını çekmek, fotoğraflanmış olan o şeyi ele geçirmektir" der ve devam eder...

"Fotoğraflar bize kanıt teşkil ederler" der ve devam eder...

Fotoğrafın hayatlarımızda bu kadar çok yer kaplamasını psikolojik ve sosyolojik açıdan incelerken okuyucuyla tartışır, bir yandan da kendisiyle...

Literatürde uzun zaman ayırarak bulunabilecek fotoğraf tarihine dair bir çok bilgiyi, klasikler olarak adlandırdığımız isimler ve onların fotoğraflama kültürleri ve şekillerinden bahseder uzun uzun, doya doya okursunuz. En çok Diane Arbus 'tan bahsettiği satırlar etkilemiştir beni. (ek bilgi yer yer gerçek yaşamına da gönderme yapılan Fur filmi de yine Diane Arbus'u konu etmiştir kendisine. Steven Shainberg - 2005)

Kitaptan;

"Çocukken bana acı verdiğini hisettiğim şeylerden birisi, asla bir zorluk çekmemiş olmamdı. Bir gerçekdışılık duygusunun içine hapsolmuştum sanki...Ayrıca, bağışıklı bir hayat sürüyor olma duygusu da -ne kadar gülünç görünürse görünsün- bana acı veriyordu"... Arbus'un deneyim edinme ve bu suretle gerçeklik duygusunu yakalama yolu, fotoğraf makinesiydi. sayfa : 53

Kitap 6 ana başlıkta toplanmış; başlıkları dahi ilgi çekmeye yetebilir

Platon'un Mağarasında

Fotoğraflardan Bakınca, Puslu Görünen Amerika

Melankoli Nesneleri

Görüşteki Kahramanlık

Fotoğrafın Getirdiği Müjdeler

Görüntü-Dünyası

Kitabın toplam sayfa sayısı 241 (Walter Benjamin anısına Fotoğrafla İlgili Özlü Sözler bölümü dahil)

Fotoğrafın tekniğini öğrenmiş, artık bu konuyu bir başka noktaya taşımanın zamanıdır diyenlerin kitaplığında bulunması gereken kitaplardan birisi.

Son bir yıldır kitabı elime almadığımı farkettim geçtiğimiz günlerde derse götürmeye yeltendiğimde. Bir anda kitabı yeniden okumaya başlamış ve 20. sayfasına gelmişken buldum kendimi...(satırlar arasında dolanırken ve fikirler uçuşurken 20. sayfanın ne büyük lütuf olduğuna siz de hak vereceksinizdir sanıyorum).

Sizin de kendinizi bu kitapta kaybetmeniz dileğiyle...